Phân tích bài thơ Sóng gần như trọn bộ nhất

Cảm nhận hàn ôn của Tú Xương gửi gắm trong bài thơ Thương vợ
Tú Xương sở hữu nhiều bài thơ, bài phú nhắc về vợ. Bà Tú vốn là "con gái nhà dòng, lấy chồng kẻ chợ”, 1 người con dâu nhiều năm kinh nghiệm khiến cho ăn buôn bán, phúc hậu được bà con xa sắp mến trọng:

"Đầu sông bến bãi, đua tài buôn chín bán mười

Trong họ ko kể làng, vụng lẽ chào dơi nhắc thợ".

Nhờ vậy mà ông Tú mới được sống cuộc đời phong lưu: "Tiền bạc phó cho con mụ kiếm - Ngựa xe chẳng thấy khi nào ngơi".

"Thương vợ" là bài thơ cảm động nhất trong những bài thơ trữ tình của Tú Xương. Nó là bài thơ tâm sự, song song cũng là bài thơ thế sự. Bài thơ cất chan tình thương yêu nhiệt thành của ông Tú đối mang người vợ hiền thảo của mình.



Sáu câu thơ đầu kể lên hình ảnh của bà Tú trong gia đình và ko kể cuộc đời: hình ảnh chân thực về một người vợ tần tảo, 1 người mẹ đôn hậu, giàu đức hi sinh.

Hai câu thơ trong phần đề giới thiệu bà Tú là 1 người vợ rất đảm đang, chịu thương chịu khó. Nếu như bà vợ của Nguyễn Khuyến là một phụ nữ "hay lam hay làm, thắt lưng bó que, xắn váy quai cồng, chân nam đá chân chiêu, vì tớ đỡ đần trong đa số việc" (câu đối của Nguyễn Khuyến) thì bà Tú là một người đàn bà:

"Quanh năm marketing ở mom sông

Nuôi đủ năm con có 1 chồng".

“Quanh năm buôn bán" là cảnh làm cho ăn đầu tắt mặt tối, từ ngày này qua ngày khác, từ tháng này qua tháng khác... không được 1 ngày nghỉ ngơi. Bà Tú "Buôn bán ở mom sông”, nơi cái mảnh đất nhô ra, ba bề bao bọc sông nước; nơi làm ăn là mẫu thế đất chênh vênh. Hai chữ ''mom sông" gợi tả một cuộc đời rộng rãi mưa nắng, một cảnh đời cơ cực, phải vật lộn kiếm sống, mới "Nuôi đủ năm con có một chồng". Một gánh nặng gia đình đè nặng lên đôi vai người mẹ, người vợ. Thông thường, người ta chỉ đếm mớ rau, con cá, đếm tiền bạc,... chứ ai "đếm" con, "đếm" chồng (!). Câu thơ tự trào ẩn đựng nỗi niềm chua chát về 1 gia đình gặp đa dạng khó khăn: đông con, người chồng đang nên "ăn lương vợ". Có thể nói, hai câu đầu, Tú Xương ghi lại 1 cách trung thực người vợ tần tảo, đảm đang của mình.

Phần thực tô đậm thêm chân dung bà Tú, mỗi sáng mỗi tối đi đi về về "lặn lội" khiến cho ăn như "thân cò" nơi "quãng vắng". Ngôn ngữ thơ nâng cao cấp tô đậm thêm nỗi cực nhọc của người vợ. Câu chữ như các nét vẽ, gam màu tiếp nối nhau, bổ trợ và gia tăng: đã "lặn lội" lại "thân cò", rồi còn "khi quãng vắng". Nỗi cực nhọc kiếm sống ở "mom sông" tưởng như không thể nào nhắc hết được! Hình ảnh "con cò", “cái cò” trong ca dao cổ: ''Con cò lặn lội bờ sông...", "Con cò đi đón cơn mưa...", "Cái cò, dòng vạc, loại nông..." được tái tạo trong thơ Tú Xương qua hình, ảnh "thân cò" lầm lũi, đã đem tới cho người đọc bao liên hệ cảm động về bà Tú, cũng như thân phận vất vả, cực khổ,... của người nữ giới Việt Nam trong xã hội cũ:



"Lặn lội thân cò khi quãng vắng,

Eo sèo mặt nước buổi đò đông".

"Eo sèo" là từ láy tượng thanh chỉ sự rầy rà bằng lời đòi, gọi liên tục dai dẳng; gợi tả cảnh tranh chọn tranh bán, cảnh bao biện vã nơi "mặt nước" lúc "đò đông”. Một cuộc đời "lặn lội", một cảnh sống khiến cho ăn "eo sèo". Nghệ thuật đối đặc sắc đẹp đã khiến cho nổi bật cảnh kiếm ăn nhiều cơ cực. Bát cơm, manh áo mà bà Tú kiếm được "Nuôi đủ năm con có 1 chồng" buộc phải "lặn lội" trong mưa nắng, bắt buộc giành giật "eo sèo", nên trả giá bao mồ hôi, nước mắt giữa thời buổi khó khăn!

Tiếp theo là hai câu luận, Tú Xương ứng dụng cực kỳ sáng tạo hai thành ngữ: ''một duyên hai nợ" và "năm nắng mười mưa", đối xứng nhau hài hòa, màu sắc dân gian đằm thắm trong cảm nhận và tiếng nói biểu đạt:

"Một duyên hai nợ, âu đành phận,

Năm nắng mười mưa dám quản công".

"Duyên'' là duyên số, duyên phận, "nợ" là cái "nợ" đời mà bà Tú bắt buộc cam phận, chịu đựng. "Nắng", "mưa" biểu trưng cho hầu hết vất vả, khổ cực. Các số từ trong câu thơ nâng cao dần lên: "một... hai... năm... mười..." khiến nổi rõ đức hi sinh thầm lặng của bà Tú, một người đàn bà chịu thương chịu khó vì sự sung túc hạnh phúc của chồng con và gia đình. "Âu đành phận"... "dám quản công"... giọng thơ phổ biến xót xa thương cảm.

Tóm lại, sáu câu thơ đầu, bằng tấm lòng hàm ơn và cảm phục, Tú Xương đã phác hoạ một vài nét vô cùng chân thực và cảm động về hình ảnh bà Tú, người vợ hiền thảo của mình có bao đức tính đáng quý: đảm đang, tần tảo, chịu thương, chịu khó, âm thầm hi sinh cho hạnh phúc gia đình. Tú Xương biểu đạt văn pháp điêu luyện trong dùng ngôn ngữ và sáng tạo hình ảnh. Các từ láy, những số từ, phép đối, đảo ngữ, sử dụng sáng tạo thành ngữ và hình ảnh "thân cò"... đã tạo cần ấn tượng và sức quyến rũ của văn chương.

Hai câu kết, Tú Xương tiêu dùng từ ngữ thông tục, lấy tiếng chửi nơi "mom sông", khi "buổi đò đông" đưa vào thơ siêu tự nhiên, bình dị. Ông tự trách mình:

"Cha mẹ thói đời ăn ở bạc,

Có chồng dửng dưng cũng như không!"

Trách mình "ăn lương vợ" mà "ăn ở bạc". Vai trò người chồng, người cha chẳng giúp ích được gì, vô tích sự, thậm chí còn "hờ hững" có vợ con. Lời tự trách sao mà chua xót thế!

Ta đã biết, Tú Xương sở hữu văn tài, nhưng công danh dở dang, thi cử lận đận. Sống giữa 1 xã hội "dở Tây dở ta" chữ nho mạt vận, khi mà "Ông nghè, ông cống cũng nằm co” cho nên nhà thơ tự trách mình, song song cũng là trách đời đen bạc. Ông không xu thời để vinh thân phì gia "tối rượu sâm banh, sáng sữa bò".

Hai câu kết là cả 1 nỗi niềm hàn huyên và sự thế đầy buồn thương, là tiếng đề cập của một trí thức giàu nhân cách, nặng tình đời, thượng vợ con mà gia đạo nghèo. Tú Xương thương vợ cũng chính là thương chính mình vậy. Đó là nỗi đau thất thế của thi sĩ lúc cảnh đời thay đổi!



Bài thơ "Thương vợ" được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Ngôn ngữ thơ bình dị như tiếng đề cập đời thường nơi "mom sông" của những người marketing nhỏ, cách đây sắp một thế kỉ. Các chi tiết nghệ thuật sắm lọc vừa cá thể (bà Tú mang "năm con, một chồng") vừa khái quát sâu sắc (người cu li nữ ngày xưa). Hình tượng thơ hàm súc, gợi cảm: thương vợ, thương mình, buồn về gia cảnh thêm nỗi đau đời. "Thương vợ" là bài thơ trữ tình đặc sắc đẹp của Tú Xương nhắc về người vợ, người phụ nữ ngày xưa với bao tình cảm trân trọng rẻ đẹp. Hình ảnh bà Tú được nói đến trong bài thơ siêu gần gũi sở hữu người mẹ, người chị trong mỗi gia đình Việt Nam.

Tú Xương là nhà thơ trào phúng tuyệt vời trong nền văn chương Việt Nam. Tên tuổi ông sống mãi có non Côi, sông Vị. Sinh bất phùng thời giữa cái xã hội dở Tây dở ta, lúc mà Hán học đã mạt vận, Tú Xương vẫn giữ được nhân phương pháp kẻ sĩ, vẫn sống "sang trọng" như ai, bởi lẽ thi sĩ với người vợ hiền thảo đảm đang. Tú Xương không bảng vàng bia đá, nhưng ông đã khắc tên tuổi bà Tú vào bia đá bảng vàng:

"Một ngọn đèn xanh, mấy quyển vàng,

Bốn con làm lính, bố làm cho quan.

(...) Hỏi ra quan đó ăn lương vợ

Đem chuyện trăm năm – giở lại bàn".

(Quan tại gia)

Tú Xương đã có bài ''Văn tế sống vợ", lại với thêm bài "Thương vợ", ấy là các áng văn thơ vừa tài giỏi vừa nghĩa tình. Ca dao đã đề cập về người vợ tao khang "tay bưng chén muối đĩa gừng", Tú Xương sở hữu bao giờ quên được công ơn của bà Tú "Nuôi đủ năm con sở hữu 1 chồng”.

Á Nam Trần Tuấn Khải (1894 - 1983) nhà thơ cùng thời với Tú Xương đã có bài thơ "Viếng bà Tú Xương" viết năm 1931:

"Hơn sáu mươi năm đất Vị Hoàng,

Mẹ hiền, vợ đức đã treo gương.

Nếm chung trời Việt trăm cay đắng,

Vững mang con Côi 1 mối giường.

Bia miệng đã phải trang khổn phạm,

Nếp nhà không thẹn dấu văn chương.

Tấm thân tuy thác, danh nào thác,

Hồn cũng thơm lây dưới suối vàng”.

Bài thơ của Á Nam giúp ta hiểu hơn Tú Xương và bà Tú, và chúng ta mới thấy hết dòng hay, chiếc đẹp của tấm lòng Tú Xương được kể đến trong bài "Thương vợ".

3. Cảm nhận nỗi lòng của Tú Xương trong bài Thương Vợ
“Thương vợ” – một trong các bài thơ chất đựng nồng thắm bao cảm xúc của một người chồng dành cho vợ mình giữa cuộc đời bao vất vả, lo toan. Người chồng đấy ko buộc phải ai khác mà chính là tác giả của bài thơ: Trần Tế Xương. Ông đã dành cho vợ mình những tình cảm siêu thành tâm qua lời thơ giản dị mà sâu sắc.

Trần Tế Xương là 1 trong những thi sĩ trẻ sở hữu các tác phẩm đã trở thành bất tử. Sáng tác của ông gồm hai mảng: trào phúng và trữ tình, đều bắt nguồn từ máu nóng của nhà thơ sở hữu dân, với nước, sở hữu đời.

Thơ xưa viết về người vợ đã ít, mà viết về người vợ khi đang còn sống lại càng hãn hữu hoi hơn. Thơ Trần Tế Xương lại khác. Trong sáng tác của ông, sở hữu hẳn một đề tài về bà Tú gồm cả thơ, văn tế, câu đối. Bà Tú từng chịu nhiều vất vả gian truân trong cuộc đời, nhưng bà lại có niềm hạnh phúc là ngay lúc còn sống đã được đi vào thơ ông Tú với đa số niềm thương yêu, trân trọng của chồng. “Thương vợ” là một trong các bài thơ hay và cảm động nhất của Tú Xương viết về bà Tú.

Trong những câu thơ đầu, ông diễn tả cực kỳ chân thực về cuộc sống và đảm đương vất vả của vợ mình:

“Quanh năm kinh doanh ở mom sông,

...

Eo sèo mặt nước buổi đò đông.”

Nghề của bà là buôn bán, quành năm tháng ngày lặn lội ở “mom sông” – nơi sở hữu đa dạng hiểm nguy rình rập. Ông Tú hôm mai bận bịu với đèn sách, sở hữu thơ ca, vậy mà vẫn để tâm tới công tác của vợ mình, khác hẳn sở hữu những người đàn ông khác trong chế độ nam quyền cùng thời. Ông là người sở hữu tri thức, lại thấu hiểu sự đời. Vì thế, ông hiểu hơn ai hết những nỗi vất lo toàn mà vợ mình đang gánh.



Ông đã dành cho vợ những lời thơ rất giản dị mang hình ảnh và từ ngữ chân thành, giàu cảm xúc. Ông hiểu rằng, vợ mình vất vả như vậy là vì buộc phải “Nuôi đủ năm con sở hữu 1 chồng”. Đủ là đủ ăn đủ mặc, đủ ấm, đủ ko thiếu thứ gì. Ông tự đặt mình tương thích có “năm con” để khắc họa thêm trọng trách lớn lao mà bà Tú đang đảm đương. Không cần ông hạ mình trước vợ, càng ko nên ông phải chăng hèn, kém cỏi mà vì loại nghiệp văn chương của ông khi bấy giờ ko nên là thời cường thịnh cần ko thể dựa vào đó mà lo toan cuộc mưu sinh cơm áo gạo tiền được. Trong lời thơ của ông còn thầm mang sự biết ơn, trân trọng sâu nhan sắc tới người vợ đảm đang, tảo tần, giàu hi sinh. Bởi thế, ông mới hiểu các ngày bà “lặn lội”, “eo sèo” trong cuộc bán buôn, bon chen đầy vất vả, ghen đua.

Có người đặt ra câu hỏi, vì sao ông hiểu vợ mình vất vả như vậy cơ mà ko đứng lên khiến cho giúp bà? Những vần thơ của ông mang mang lại cơm áo gạo tiền cho cô đỡ vất vả? Ông hiểu biết, ông có tri thức sao lại để vợ mình buộc phải nặng nhọc vậy? Câu hỏi ngang trái thật khó trả lời. Bởi trong thời thế ấy, ông không thể bỏ cây bút mà lao vào khiến cho lụng tuỳ thuộc cùng bà được. Mình bà đảm nhiệm cả năm con đã là 1 gánh nặng lắm rồi, lại thêm cả một ông chồng. Liệu rằng người phụ nữ ấy có gục ngã, với kêu than?

“Một duyên hai nợ âu đành phận,

Năm nắng mười mưa dám quản công

Cha mẹ thói thường ăn ở bạc

Có chồng thờ ơ cũng như không.”

Một lần nữa, Tế Xương dành cho vợ mình các lời thơ siêu đáng trân trọng, nâng niu. Ông cảm mến và cảm thông có nỗi niềm nặng click here to find out more nhọc của vợ, ông thấu hiểu sự cam chịu của bà. Càng hàm ơn vợ bao nhiêu, ông lại càng oán than bản thân mình bấy nhiêu. Ông tự chửi mình “Có chồng dửng dưng cũng như không”. Ông ko làm cho được gì giúp bà ko kể tình thương yêu và lòng bi cảm sâu sắc. Có lẽ đối với bà Tú như vậy cũng đã là đủ lắm rồi. Bởi thân phận người phụ nữ xưa ai cũng khổ, cũng chìm nổi long đong, nhưng chẳng mấy ai được chồng thương và thấu hiểu như bà. Chỉ là do thời thế cần ông ko giúp được gì cho vợ.

Bên cạnh những tình cảm tình thật dành cho bà Tú, Tế Xương cũng thầm thanh minh niềm đồng cảm, xót xa với các thân phận đồng cảnh sở hữu bà. Bởi thế, ông ví vợ mình mang “thân cò” – một hình ảnh quen thuộc trong ca dao Việt Nam lúc kể về số mệnh khó nhọc của người nông dân. Dù họ sở hữu bắt buộc “lặn lội”, phải “eo sèo” hay dù thế nào đi chăng nữa, những “thân cò” vẫn hôm mai miệt mài kiếm sống.

Vậy, vì mục đích gì mà họ lại cam chịu như vậy? Không nên vì bị ép buộc, mà vì tình ái thương to lao và cao cả họ dành cho gia đình. Sự hi sinh đó thật đáng trân trọng và đáng quý biết bao. Nhưng không bắt buộc ai cũng sở hữu nỗi lòng thấu hiểu như thi sĩ Tế Xương. Sống trong xã hội nam quyền nhưng ông không tự cho mình được quyền thong dong, được hưởng thụ thoải mái tất cả vật dụng và được trà đạp lên người phụ nữ. Ở xã hội ấy, sở hữu các người vợ bị coi là nô lệ, là người ở, nhưng Tế Xương thì không. Bà Tú đã đi vào thơ ông với ý tức thị 1 người vợ đích thực, một người vợ đảm đang, giàu đức hi sinh. Ông thương vợ và ngược lại cũng trách mình khiến chồng mà “hờ hững cũng như không”.

Đúng như dòng tên mà tác fake đã đặt cho bài thơ “Thương vợ”, Tế Xương đã dành những tình cảm thật tâm nhất dành cho vợ. Không giúp được vợ nhưng ông mong sao những tình cảm của mình sẽ khiến cho bà vơi đi mỏi mệt sau bao ngày lặn lội nặng nhọc mưu sinh.

4. Tâm sự của Tú Xương qua bài thơ “Thương vợ”
Thơ văn Việt Nam xưa và nay sở hữu những bài thơ thương vợ, khóc vợ vô cùng cảm động. Người ta còn ca ngợi 1 bài thơ của Tự Đức khóc 1 bà phi sở hữu câu:

Đập vỡ vạc gương ra sắm thấy bóng
Xếp tàn y lại để dành hơi.

Nỗi nhớ nhung đau đớn, dữ dội đấy còn được Bùi Hữu Nghĩa, Nguyễn Thượng Hiền, Nguyễn Khuyến diễn tả cảm động trong bài văn tế, câu đối khóc vợ sau này. Cảm phục, xót thương, tự hào... trước tấm lòng, đức hi sinh của vợ bằng giọng văn vừa với chút tính nghịch, vừa vô cùng cảm động; giữa sự kết hợp giữa trào lộng và trữ tình Tú Xương đã khiến cho “giàu” thêm đề tài viết về bà Tú và kịp góp vào nền văn học Trung đại Việt Nam 1 bài thơ về tình bi cảm vợ hay và sâu sắc.

Thương vợ là 1 bài thơ vừa cảm động, vừa dí dỏm của Tú Xương. Chỉ hai câu đầu của bài thơ đã nêu bật lên được vai trò rường cột gia đình của bà:

Quanh năm kinh doanh ở mom sông
Nuôi đủ năm con mang một chồng.

Ông Tú tỏ lòng thương vợ khởi đầu bằng sự tính công. Đúng hơn là sự hàm ơn sâu dung nhan công lao của bà Tú. Có thời gian cụ thể: “quanh năm”; ko gian cụ thể: “mom sông” càng làm nổi bật lên sự lam lũ, nặng nhọc vần vật của bà Tú. Nơi buôn bán để kiếm miếng cơm manh áo của bà Tú là “mom sông”- là 1 chỗ đất nơi ra ở bờ sông, nơi ít người qua lại, sóng nước khấp khểnh gợi sự cheo leo, chênh vênh, đa dạng bất trắc. Thế nhưng “quanh năm” tức thị ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác như 1 vòng tuần hoàn khép kín, dù ngày nắng hay mưa,ốm đau hay khoẻ mạnh bà Tú lại quẩy gồng gánh ra nơi “mom sông” ấy để buôn bán. Cách kể như là sự xô bồ, thổi phồng của chuyện văn chương, trong ví như này chính là sự giãi tỏ lòng biết ơn đối sở hữu bà Tú về mặt thời gian lao dộng. Và điều cảm động, đáng để khâm phục bà Tú là nhịp độ khiến việc không ngừng nghỉ tại một nơi làm cho ăn, marketing cạnh tranh nhưng không nên chỉ để nuôi thân mà “Nuôi đủ năm con sở hữu một chồng’. Đâu còn thấy hình ảnh:



Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa.

Mà ngược lại ấy là dòng chồng: “Tiền bạc phó cho con mụ kiếm”, dòng chồng “Thưng đấu nhờ lưng một mẹ mày”. Người chồng là cột trụ của gia đình, đảm nhận việc nặng nhọc để cưu có cuộc sống cho vợ con thế mà ở đây, trong câu thơ này ông Tú cảm thấy mình như một người “thừa”, 1 kẻ vô dụng và như một “thứ con” đặc biệt để bà Tú buộc phải nuôi riêng. Chế độ xã hội cũ đã sản sinh ra dòng ông chồng đoảng, loại ông chồng “dài lưng tốn vải, ăn no lại nằm” như ông Tú không ít. Toát lên qua hai câu thơ là 1 niềm cảm thương của ông Tú dành cho vợ trước đức hi sinh, tảo tần của bà; song song là một lời tự trách mình vì thân làm cho chồng mà để vợ đảm nhận việc gia đình đồng thời còn thấp thoáng niềm kiêu hãnh về vợ của mình lúc làm cho lụng khó nhọc để “Nuôi đủ năm con mang 1 chồng”. Mặc dù, đấy là 1 ông chồng ko cần nhưng bằng lối văn dí dỏm, tình cảm chân thành, nhận ra được sự nặng nhọc của vợ, tỏ ra biết nhận lỗi, biết đền bù lại bằng loại tình, bằng tấm lòng bắt buộc người đọc không hề trách mà ngược lại có chút cảm thông đối mang “ông chồng’ này.

Tình thương vợ được miêu tả trọn ven trong hai câu thơ 3, 4:

Lặn lội thân cò khi quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông.

Hai câu thơ gợi lên cảnh khiến cho ăn vất vả, tội nghiệp của bà Tú. Chẳng hay, ông Tú đã đón nhận câu ca dao “Con cò lặn lội bờ sông/ Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non”, từ bào giờ? Qua tiếng ru con cua một bà mẹ láng giềng hay chính trong lời ru của bà cụ Nhuận đã đi vào tiềm thức của tế Xương? Chắc chắn từ “con cò lặn lội bờ sông”, hình ảnh các bà vợ Việt Nam ngàn xưa trong xã hội cũ, xuôi ngược tần tảo, gieo neo cực nhọc để nuôi chồng con cũng từ lâu đã đi vào hồn thơ giàu rung động của Tú Xương sở hữu bao nhiêu xót xa, thương cảm. Để giờ đây, trong lúc nghĩ đến bà Tú thì con cò ấy bỗng vụt dậy vỗ cánh bay vèo thi hứng Thương vợ của Tú Xương. Phép đảo ngữ “lặn lội thân cò” càng khắc hoạ rõ nét nỗi khổ cực, đức hi sin, sự chịu đựng của bà Tú. Hai từ “lặn lội” chen lên đứng đầu câu. Cảnh lặn lội lại càng “lặn lội”. Ca dao đề cập “con cò”, Tú Xương đề cập “thân cò”. Ý thơ cổ như xoáy sâu vào sự cực khổ. “Thân cò” gợi thân phận lẻ loi, yếu ớt, cô đơn và nó lại càng cô quạng, lạc lõng hơ lúc đi cùng sở hữu từ “eo sèo”- 1 sự mặc cả, nhỏ nhoi, cô đơn, tội nghiệp. Vì “năm con có một chồng”, vì “miếng cơm manh áo” mà bà Tú nên chen chúc sở hữu nhau trên các chuyến đò đưa khách sang sông. Chật hẹp, bấp bênh, mỏng manh, chơi vơi đến quá chừng! Và nhường như sông nước càng bao la bao nhiêu thì dòng độ chơi vơi, mỏng manh, bấp bênh đấy lại càng tăng lên bấy nhiêu. Từ ấy càng làm cho nổi bật tấm lòng thương vợ của Tú Xương và qua ấy ông tỏ ra thấu hiểu hết những khó nhọc của bà Tú:

Một duyên, hai nợ âu đành phận
Năm nắng mười mưa dám quản công.

Câu thơ như nói lên ý nghĩ của bà Tú. Cuộc đời như thế là duyên, mà cũng là nợ, duyên một thì nợ hai, thôi đành chịu theo số phận, không giám nề hà hà, không đề cập công gì nữa. Nhưng câu thơ còn khiến cho nhứ tới câu ca dao:

Một duyên, hai nợ, ba tình,
Chiêm bao lẩn khuất bên mình năm canh.

Ngoài cái duyên, mẫu nợ còn sở hữu cái tình; mẫu tình nghĩa vợ chồng của bà Tú dành cho chồng mình. Thành ra nhắc “nợ” mà thực ra là đề cập “tình”, mà đã là tình thì ai lại kể công. Số từ nâng cao tiến: “một”, “hai”, “năm”, “mười” càng dồn nén sự chịu cất của bà Tú, càng làm cho trào dâng lên nỗi niềm xót thương, thông cảm trước sự hi sinh vất vả, tần tảo của bà Tú.

Bài thơ kết bằng 1 cấu chửi - 1 câu chửi yêu:

Cha má nghề đời ăn ở bạc
Có chồng dửng dưng cũng như không.

Nhìn cuộc đời bà Tú như vậy với chửi cũng là lẽ tất yếu. Nhưng ở đây ai chửi? chửi ai? Và chửi mẫu gì? Thì cũng chỉ là ông Tú thương xót cho bà Tú mà chửi thay cho bà Tú. Ông Tú đã tự chửi mát mình về mẫu thói “ăn ở bạc”, chiếc tội “làm chồng mà lãnh đạm cộng như không”, khiến cho chồng mà để vợ nên trăm cơ, nghìn cực như thế. Hai câu kết khép lại bài thơ vừa như là một lời chửi, vừa như là 1 lời than. Nhà thơ tự phán xét chính mình, tự trách mình và tha cho cảnh ngộ của vợ. Câu thơ cũng chỉ ra nguyên nhân dẫn đến nỗi khổ của bà Tú là do “thói đời” bạc bẽo. “Thói đời” bội bạc đã biến ông Tú vươn lên là kẻ vô tích sự, chính bởi vậy ông trở nên gánh nặng cho vợ. Lời chửi vừa mô tả nỗi niềm tâm sự đắng cay ch cảnh ngộ của ông Tú, vừa biểu thị nỗi xót thương, bùi ngùi của ông Tú đối mang vợ.

Bài thơ đã dựng lên hai bức chân dung: ông Tú và bà Tú. Bà Tú hiện lên phía trước, ông Tú mệnh chung lấp phía sau. Vượt lên trên toàn bộ là tấm lobngf yêu thương, quí trọng và tri ân của ông Tú đối mang người vợ tần tảo. Nhà thơ Xuân Diệu đã từng bình phẩm về bài thơ Thương vợ rằng: “Thơ hay, hay ở ý tình; hay ở chữ, tiếng, hay ở sự việc; hay ở nhạc điệu: lặn lộ, eo sèo, thân cò, mặt nước, quãng vắng, đò đông, mỗi chữ đều tình cảm”. Qua đó, tấm lòng yêu thương, trân trọng cũng như các trăn trở, day dắt đã tạo nên nhân bí quyết cao đẹp của Tú Xương, một con người dám sòng phẳng với bản thân, tự nhận ra khuyết điểm của mình và ko trút bỏ trách nhiệm.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *